سماق در آشپزي پارسي، عربي و هندي جايگاه ويژه‌اي دارد.
در آمريکا و اروپا از سماق علاوه بر طعم‌دهنده، براي مصارف دارويي و صنعت دباغي نيز استفاده مي‌شود.
عصاره سماق و ترکيبات زيستي فعال موجود در آن داراي خواص ضد قارچ، ضد ميکروبي، آنتي اکسيدان و ضد التهاب است.
سماق در طب قرون وسطي جايگاه ويژه‌اي داشته است و از آن علاوه بر ادويه، به عنوان دارو استفاده مي‌کردند.
آب سماق در درمان ناراحتي‌هاي معده موثر بوده و قادر به کنترل فشار خون است.
خواص ضد التهابي سماق
خاصيت ضد التهابي اين گياه باعث مي‌شود که در کاهش تب موثر باشد. اين گياه در درمان آرتريت، التهاب پوست و مشکلات تنفسي مانند برونشيت و سرماخوردگي موثر است؛ همچنين مي‌توان بسياري از انواع آلرژي را با سماق درمان کرد.
خواص ضد ميکروبي سماق
سماق در مبارزه با باکتري‌هاي عامل سالمونلا بسيار موثر است. مي‌توان سبزيجات را هنگام شستشو با عصاره سماق مخلوط کرد تا انواع ميکروب‌هاي سبزي زدوده شوند.
خواص ضد قارچي سماق
دانه‌هاي سماق قادر به درمان يک نوع قارچ خاص به نام قارچ آسپرژيلوس هستند. اين قارچ سبب عفونت ريه و ساير اندام‌هاي بدن مي‌شود.
خواص آنتي اکسيداني سماق
سماق مملو از ويتامين C و اسيدهاي چرب امگا 3 است و از بيماري‌هاي قلبي عروقي و سکته مغزي جلوگيري ميکند. سماق به بدن کمک ميکند تا از شر راديکال‌هاي آزاد، به ويژه در دستگاه گوارش خلاص شود. سماق جزو 10 آنتي اکسيدان گياهي برتر محسوب مي‌شود.
کاربرد سماق در صنعت چرم
سماق در صنعت دباغي براي انعطاف‌پذيري بيشتر چرم و درخشان شدن رنگ آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
* سماق حاوي پروتئين، فيبر، پتاسيم، کلسيم، منيزيم و فسفر است.
* از عصاره سماق براي دوران نقاهت استفاده مي‌شود.
*سماق اشتهاآور است.
*در درمان بيماري ديابت موثر است.
*از رشد تومور جلوگيري ميکند.
*مانع ورود صفرا به معده مي‌شود.
*در درمان نقرس موثر است.
*گياهي مُدِر است و باعث دفع اوره مي‌شود.
*باعث التيام زخم مي‌شود.
*ترک پوست را از بين مي‌برد.
*باعث درخشان شدن مو مي‌شود.
*در درمان اگزما موثر است.
*تشنگي را رفع ميکند.
*خاصيت سم‌زدايي دارد.
*در کاهش وزن موثر است.
*در درمان اسهال موثر است.
*در درمان خونريزي بواسير موثر است.
*براي درمان آفت دهان و آبسه موثر است.
*باعث کاهش کلسترول مي‌شود.
*از سرماخوردگي جلوگيري ميکند.
در برخي از کشورها سماق در قالب مکمل‌هاي دارويي با همين نام عرضه مي‌شود و بسيار پرطرفدار است.
بهتر است بدانيد که خاصيت سماق در ممانعت از ترکيب گلوکز با مولکول‌هاي پروتئين‌هاي حياتي بدن باعث شده تا اين گياه براي بيماران مبتلا به ديابت ، موثر باشد.
به ياد داشته باشيد که درمان رماتيسم، نقرس و خاصيت ضد ميکروبي اين گياه نيز به اثبات رسيده است.
سماق براي دندان درد مفيد است و اشتها را تحريک مي‌نمايد.
بهتر است بدانيد که لثه را تقويت و از خونريزي معده جلوگيري ميکند.
به‌دليل داشتن تانن فراوان قابض و پاک کننده معده ميباشد.
خوردن سماق تازه ايجاد مسموميت مي‌گردد.
در واقع براي درمان بيماري آبسه دندان از يک معجون استفاده مي شود که در آن از زنجبيل هم استفاده مي شود.
سماق از نظر طبيعت سرد و خشک است،
قابض و مقوي معده است، از اسهال صفراوي و مزمن و اسهال خوني و آمدن خلط خوني از سينه جلوگيري ميکند و خونريزي را بند مي آورد.
در واقع ماليدن سماق به دندان براي تقويت و استحکام لثه ها مفيد است و مضمضه خيس کرده سماق در آب نيز براي زخم دهان و تقويت لثه ها مفيد است.
به خاطر داشته باشيد که ميوه سماق نبايد تازه مصرف شود زيرا ايجاد مسموميت ميکند و هميشه بايد خشک آن سائيده و مصرف شود.
پس هيچ گاه از ميوه تازه سماق استفاده نکنيد.
سماق برای درمان آبسه دندان نیز مفید است.
لازم به ذکر است که ماليدن آب تره يا له کرده آن بر روي پوست براي درمان کهير و رفع خارش به ويژه اگر با سماق مخلوط شود مؤثر مي باشد.
ميوه هاي سماق داراي خواص مدر هستند و از آنها هم چنين براي درمان اختلالات روده نيز استفاده مي شود.
سماق موجب کاهش تب مي شود.
هم چنين براي آرتروز، مشکلات تنفسي مانند برونشيت، سرماخوردگي و آنفولانزا معجزه مي کند.
جهت تسکين گلودرد از جوشانده سماق به صورت غرغره استفاده شود.
قراردادن سماق بر روي جراحت‌هايي که در اثر جسم برنده باشد در بهبود آن مؤثر است و از عفونت بعدي جلوگيري مي‌نمايد.
محافظ بسيار خوب در زخم‌هاي تازه التيام يافته است.
براي درمان زخم‌هاي بد برگ آن را با بارهنگ پخته به صورت ضماد بگذارند.
ضد ميکروب است
سماق به دليل دارا بودن متيل گاليک اسيد، با باکتري سالمونلا مبارزه مي کند. مخلوط عصاره ي سماق با آب باکتري هاي ميوه ها و سبزيجات را از بين مي برد و آنها را ضدعفوني مي کند.
فوايد سماق در درمان بواسير
جهت درمان بواسير جوشانده اين گياه را شب‌ها به صورت ضماد بگذارند.
تاثير سماق در مهار ويروس هپاتيتB
مصرف سماق ميتواند موجب مهارويروس هپاتيتB در بدن شود.
نتايج پژوهش محققان نشان داد عصاره آبي سماق موجب مهار تکثير ويروس هپاتيت B مي شود. عفونت ويروسي هپاتيت B مي تواند باعث هپاتيت حاد و مزمن، سيروز کبدي و کارسينوما کبدي HCC در انسان شود.
فوايد سماق براي پوست و مو
شستن مو با دمکرده سماق موي را سياه مي‌نمايد. جهت درمان لکه‌هاي سفيد و قهوه‌اي پوست؛ برگ، ريشه و ساقه سماق را بپزند تا به قوام آيد سپس بر روي لکه‌ها بمالند.
کمپرس با سماق در التيام زخم،التيام سوختگي،اگزما،ترک پوست و ترک نوک سينه در زنان شيرده و در درمان عضو ضرب ديده موثر ميباشد.
کمپرس سماق و جوش شيرين در درمان کهير موثر است.
فوايد سماق در سلامت دهان و دندان
سماق بصورت دمکرده و يا نقوع و يا پودر آن قلاع دهان و آفت، آبله و خونريزي دهان را بهبود مي‌بخشد جهت خوشبوکردن دهان و سفيد نمودن دندان‌ها گلنار 10 گرم، سماق10 گرم و نمک 5 گرم همه را ساييده سپس با مسواک دندان‌ها را مسواک بزنند.
جهت تسکين درد دندان کرم خورده کمي از صمغ سماق را در سوراخ دندان بگذارند.
ماليدن سماق به دندان براي تقويت و استحکام لثه ها مفيد است و مضمضه خيس کرده سماق در آب نيز براي زخم دهان و تقويت لثه ها مفيد است.
مضمضه با آب سماق درد دندان را تسکين و پاشيدن پودر آن لثه را تقويت مي‌نمايد.
مصرف سماق در بارداري:
يکي از شيوه‌هاي درماني که طب سنتي ايران براي کنترل تهوع بارداري و تقويت معده سفارش ميکند، اين است که زنان باردار بايد به مدت 1 روز خوردن غذا به شيوه هميشگي را ترک کرده و به جاي آن هر 8 ساعت يک‌بار يک سيخ کباب کوبيده به همراه اناردانه خشک و سماق آسياب شده، ميل کنند. در اين حالت زنان باردار پودر آسياب شده اناردانه خشک و سماق را بايد به گونه‌اي روي کباب بپاشند، که سطح آن را کاملا بپوشاند.
فوايد سماق براي ريه:
دمکرده سماق جهت رفع نفث الدم و نزف الدم و تقويت شش، جهت رفع خونريزي، درمان سل و به گفته رازي همراه شراب رافع مشکلات ريوي ميباشد.
فوايد سماق براي دستگاه گوارش:
سماق اشتها را تحريک ميکند. از خونريزي معده جلوگيري ميکند. استفاده از سماق به صورت پودر شده براي کاهش حالت تهوع و استفراغ در بسياري از افراد مناسب گزارش شده است. پودر سماق ناراحتي‌ها و اختلالات گوارشي را بهبود مي‌بخشد. کسي که هميشه استفراغ ميکند و غذا در معده‌اش نمي‌ماند سماق را با کمي زيره آسياب نموده با آب سرد بنوشند. اگر همراه گوشت خورده شود از مسموميت گوشت جلوگيري ميکند.
برطرف کننده اسهال معمولي و اسهال خوني است. به‌دليل داشتن تانن فراوان قابض و پاک کننده و مقوي معده ميباشد.
از اسهال صفراوي و مزمن و اسهال خوني و آمدن خلط خوني از سينه جلوگيري ميکند و خونريزي را بند مي آورد.
براي دستگاه گوارش خاصيت آنتي بيوتيکي دارد.
جهت بندآوردن اسهال سماق، گشنيز خشک و زرده تخم‌مرغ آب‌پز ميل شود.
فوايد سماق بر سلامت دستگاه تناسلي و قواي جنسي:
در زناني که ترشحات واژينال دارند سماق را جوشانده و داخل لگني ريخته و شخص در آن بنشيند.
خوردن سماق از ترشح زياد ادرار جلوگيري ميکند.
براي جلوگيري از انزال زودرس و سستي اعضاء از جوشانده برگ سماق و بارهنگ به پشت روي ستون فقرات و بيخ آلت بمالند.
در قديم براي درمان سوزاک بکار مي رفته است.
جهت درمان رطوبت‌هاي سفيد رحم از گرد سماق استفاده شود.
در قديم شيره خارج شده از درخت سماق را براي درمان بيماري هاي دستگاه ادراري بکار مي بردند
چاي سماق
چاي سماق براي کاهش تعريق بکار ميرود.
مصرف سماق در رماتيسم و نقرس:
درمان رماتيسم، نقرس و خاصيت ضد ميکروبي اين گياه نيز به اثبات رسيده است.
مضرات سماق خوردن
سماق تازه باعث مسموميت مي شود. بنابراين فقط بايد خشک آن را مصرف نمود.
به دليل اينکه طبيعت سماق سرد است، براي افراد سردمزاج مناسب نيست و بايد با گياهان گرم مصرف شود.
مصرف بيش از حد سماق مي تواند مسموميت زا باشد.
سماق را بايد به دور از نور مستقيم خورشيد نگهداري نماييد.
خواص ترب سیاه
خواص شیرین بیان (متک)
خواص سنبل الطیب
خواص گیاه بومادران