در برخی نقاط ایران به خارخسک، خار سه پا یا خار سه گوش نیز می گویند. طبیعت خارخسک کمی گرم و خشک است.
خارخسک ملین و مدر است. یعنی ادرار اور است و به دفع سریع مواد از روده کمک میکند.
کرم کُش است.
خارخسک شیر مادر را افزایش میدهد و اسپرم را در مردان زیاد می کند.
خارخسک قاعده اور است و برای دختران در سن بلوغ که بعد از اولین قاعدگی، قاعدگی بعدی به تعویق می افتد مناسب است.
خون را تصفیه میکندو برای خرد کردن سنگ کلیه و مثانه مفید است.
گیاه خارخسک یک شستشو دهنده ی عالی برای کبد است و برای درمان زخم های مجاری ادراری و بیماری سوزاک و همچنین درمان ناتوانیهای جنسی مفید می باشد.
ریشه گیاه خارخسک برای کسانیکه مشگلات پروستات دارند یا ادرار آنها قطره قطره خارج میشود بسیار نافع است.
میوه خارخسک اشتهاآور بوده و باعث تقویت معده و دفع باد میشود.برای بواسیر و آسم نیز مفید است.
جوشانده گیاه خارخسک بهمراه عناب و سه پستان یک تب بُر عالی است.
خارخسک سطح تستوسترون را افزایش میدهد بنابراین برای درمان ناتوانیهای جنسی مفید است.اگر خارخسک را با شیر دم کنند و بخورند در رفع ناتوانی جنسی مفیدتر است.
روغن خارخسک برای درمان کمردرد و درد مفاصل روماتیسم و همچنین روشن شدن پوست موثر است .
خارخسک به دلیل وجود مقادیر کمی مواد سمی و حساسیت زا میتواند مضر باشد و مصلح آن روغن کنجد و بادام شیرین است.
دمکرده ی خارخسک و پرسیاوشان و سیاهدانه و رازیانه و کاکل ذرت برای دفع سنگ کلیه و مثانه مفید است.
اگر گیاه خارخسک و سیاهدانه و زنیان را باهم کوبیده و با عسل مخلوط کرده و هرروز یک قاشق ناشتا مصرف شود در رفع زخم معده موثر است.
مصرف کوبیده ی خارخسک و تخم هویج و تخم خیاربرای رفع یرقان و زردی موثر است.
خارخسک برای درمان مشگلات گوارشی مثل نفخ و یبوست نیز مفید است.
خارخسک از عفونت مجاری ادرای جلوگیری کرده و آنها را شستشو می دهد.
تحقیقات نشان می دهد گیاه خارخسک اثرات ضد میکروبی برعلیه باکتریهای گرم مثبت و گرم منفی دارد. اثرات ضد میکروبی خارخسک برعلیه باکتریهای استرپتوکوکوس، اشرشیاکلای، سودوموناس، استافیلوکوکوس ... گزارش شده است. اثر خارخسک حتی نسبت به برخی انتی بیوتیکها مثل جنتامایسین، پنی سیلین،سیپرفلوکساسین و کوتریموکسازول نیزبیشتر است.
استفاده اين گياه ميوه، دانه، برگ، ريشه و گاهي كليه اعضاي گياه است ولي بيش از همه ميوه آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
خواص درماني خارخسك
موثر در كاهش قند خون بيماران ديابتي
ميوه گياه خارخسك در كاهش قند خون مبتلايان به ديابت موثر است.در طب سنتي، از ميوه اين گياه، براي درمان ديابت استفاده مي‌شود.
خارخسك و درمان ناتواني جنسي
اين ماده از زمان‌هاي قديم در اروپا و آسيا قبل از اينكه پيشرفت‌هاي علمي، داروهاي شيميايي و درمان‌هاي پزشكي براي اين عارضه پيدا شود و ماده اصلي آن كه "پروتوديوسين" ناميده مي‌شود كشف شود، براي درمان ناتواني‌هاي جنسي و ناباروري استفاده مي‌شده است. شش دانشگاه و بيمارستان آكادميك، بيش از نه تحقيق روي اين گياه انجام داده‌اند كه آثار آن را روي ناتواني جنسي به اثبات مي‌رساند. اين تحقيقات نشان داده است خارخسك در مواقعي كاربرد دارد كه هورمون‌هاي جنسي فرد نامتوازن بوده يا تستوسترون كاهش يافته باشد. در اين حالت ماده فعال موجود در خارخسك مي‌تواند با استفاده از آنزيم‌هاي طبيعي بدن فرد اين كمبود را جبران كند. همچنين، تحقيقات ديگري نشان داده است كه خارخسك مي‌تواند DGEA كه ماده‌اي موثر براي برقراري يك رابطه جنسي سالم و كامل مي‌باشد را در بدن فرد بالا ببرد. اين ماده براي درمان ناتواني‌هاي جنسي و بالابردن كيفيت عملكرد فرد بسيار خوب عمل مي‌كند و اگر به طور مرتب مورد استفاده قرار گيرد مي‌تواند اين مشكل را درمان كند.
خارخسك و كاهش فشارخون مفيد
اين گياه در گذشته براي كاهش چربي خون و كلسترول، رفع تصلب شرايين، انسداد و سخت شدن سرخرگ‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفته است. تركيبات اين گياه در كاهش مقدار سديم موجود در خون كه باعث كاهش ميزان مايعات مي‌شود خارخسك با كاهش تحريك عصبي، افزايش فعاليت عضله قلب و از بين بردن هورمون‌هاي مازاد از جريان خون، براي برطرف كردن فشار خون مفيد است.
خارخسک و بدنسازی
اين گياه بين ورزشكاران به خصوص بدنسازان به همراه مكمل‌هاي غذايي براي تقويت توده عضلاني و افزايش قدرت مصرف مي‌شود و در داروهاي سنتي چيني‌ها و هندي‌ها براي درمان بيماري‌هاي كبد، كليه و بيماري‌هاي قلبي – عروقي مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
ميوه اين گياه در درمان زخم و آبسه مفيد است و باعث تقويت كبد و كليه مي‌شود.
همچنين در كودكان داراي التهاب و برفك دهان مي‌توان از خارخسك به عنوان يك داروي مفيد استفاده كرد.
طرز استفاده
دم كرده:
سه نوبت در روز و در هر نوبت 1 قاشق مرباخوري سرخالي (2 تا 4 گرم) از ميوه گياه را در يك ليوان آب جوش بريزيد پس از مدت 15 دقيقه آن را صاف كرده و قبل از غذا استفاده كنيد.
عرق خارخسك:
صبح يك فنجان به صورت ناشتا و يك فنجان نيز عصر ميل شود.
فرآورده‌هاي آماده:
از فرآورده‌هاي موجود در بازار مي‌توان قطره پروستاتان، قطره سنكل و قطره آفروديت را نام برد.
موارد منع مصرف:
خارخسك، قابض است و مصرف آن باعث افزايش ترشح شير در مادران مي‌شود اما در عين حال بايد توجه داشت كه زياده‌روي در مصرف اين گياه، مي‌تواند خطر سقط جنين را افزايش دهد. درباره مصرف در دوران شيردهي مورد خاصي ذكر نشده است اما بايد حتما مصرف آن با مشورت پزشك صورت گيرد.
خواص ترب سیاه
خواص شیرین بیان (متک)
خواص سنبل الطیب
خواص گیاه بومادران