برگ سدر قابض و مقوي معده است.
همچنين خاصيت ضد ميکروب و ضد قارچ دارد؛ به همين دليل از آن براي درمان انگلهاي موضعي (پوستي) استفاده ميشود.
جوشانده برگ آن در درمان علائم سرماخوردگي موثر است و فشارخون را افزايش ميدهد.
از ضماد برگ آن در قديم براي نرم کردن و درمان ورم و زخمها استفاده ميکردند.
شستشوي موي سر با سدر باعث تميزي و تقويت رشد مو شده و هنوز هم به همين منظور از آن استفاده ميشود؛ به طوري که بسياري از صنايع آرايشي از عصاره برگ آن انواع شامپوها را تهيه ميکنند.
مصرف خوراکي ميوه سدر براي درمان برونشيت، سرفه و سل مفيد است.
ميوه داراي طبيعت سرد و خشک و نارس آن قابض و نفخزاست.
سرخکرده و بوداده ميوه سدر بسيار قابض و براي اسهال و زخمهاي روده و تب مفيد است.
در گذشته از سدر بيشتر براي درمان زخمها و شستشوي سر و بدن استفاده ميکردند.
در حيوانات آزمايشگاهي، کاهش قند خون با مصرف برگ سدر گزارش شده است.
ترکيبات مهم
مهمترين ترکيبات برگ سدر ترکيبات ساپونيني است. از مهمترين ساپونينهاي گلوکزيدي آن ميتوان چهار جسم کريستينينهاي A، B، C و D را نام برد. از ديگر ساپونينهاي برگ، ابلين لاکتون ميباشد که يک ساپونين استروئيدي و عامل کفکنندگي سدر است. از برگ سدر آلکالوئيدهايي از جمله آمفيبينهاي A، E و F، ماريتين A و C و اسپينانين A استخراج شدهاند. همچنين در برگ سدر تانن و استرولهاي گياهي از جمله بتاسيتوسترول وجود دارد.
شستشوي موي سر با سدر باعث تميزي و تقويت رشد مو شده و هنوز هم به همين منظور از آن استفاده ميشود؛ به طوري که بسياري از صنايع آرايشي از عصاره برگ آن انواع شامپوها را تهيه ميکنند
1- چوب درخت سدر بسيار سخت و بادوام است و در قديم براي ساختن اجزاي مختلف خانهها به کار ميرفت. درخت سدر آفت ندارد و موريانه کمتر ميتواند به آن آسيب برساند. همچنين زغال تهيهشده از چوب سدر جهت توليد حرارت ايدهآل است.
2- بهترين زمان برداشت برگ سدر اواخر فصل تابستان ميباشد.
3- در منابعي اشاره شده که زنان قديم مصر با شانههاي چوبي ساختهشده از درخت سدر موهاي خود را شانه ميکردند.
4- در تحقيقي که در سال 1373 توسط مولف و همکاران بر روي برگ سدر ناحيه اهواز انجام شد، در آن ترکيباتي از جمله ساپونين، آلکالوئيد، فلاوونوئيد و تانن تشخيص داده شد. اين نمونه حاوي درصد بالايي از خاکستر محلول در اسيد بود.
اگر پوستي کشيده ميخواهيد
سدر يكي از گياهاني است كه در طب سنتي به آن قابض ميگويند. همين خاصيت سدر باعث فشردگي و تقويت اعضا ميشود و در اصل اعضا را از سستي و شلي درميآورد.
نام ديگر سدر «كنار» است كه گياهي خوشبو و داراي مزاج سرد و خشك است. ميوه اين گياه هم به شكل سنجد است و در مناطق جنوبي ايران موجود است.
واقعيت اين است كه اغلب اجزاي سدر خاصيت دارويي دارد. ميوه، برگ، شكوفه و حتي ريشه سدر قابل استفاده است.
مرهمي بر زخمهاي قديمي
براي بهبود جاي زخم هم ميتوان از سدر استفاده كرد. البته اگر جاي زخم اسكار گذاشته و عميق باشد نميتوان چندان اميد داشت كه سدر كاري بكند اما اگر زخم سطحي باشد ميتوان پودر آن را با آب مخلوط كرد و روي زخم ماليد و بعد از چند دقيقه بشوييد. يادتان باشد دفعات زيادي بايد اين كار را انجام دهيد.
نسخهاي براي گرماييها
ميوه سدر قبل از ميوه شدن شكوفهاي ميدهد كه ضماد آن را ميتوان براي رفع عرقسوز شدن پا در حمام استفاده كرد. روش استفاده از آن به اين ترتيب است كه شكوفه را خشك كرده و بعد آسياب ميكنند و پودر آن را با مقداري آب مخلوط ميكنند. اگر بخواهيد پوست را هم همراه با عرقسوز درمان و تقويت كنيد، بهتر است سه قاشق پودر شكوفه، دو ليوان آب و دو قاشق سركه را با هم مخلوط كرده و در حمام روي نقاط عرقسوز شده قرار دهيد. بگذاريد اين تركيب 15 تا 20 دقيقه روي نقاط عرقسوز شده باقي بماند. اين كار اگر دو بار در روز انجام شود بعد از دو تا سه روز عرقسوزي برطرف ميشود.
لايهبرداري با برگ سدر
برگ سدر در تركيبات آرايشي و شامپوها زياد استفاده ميشود. از اين برگ ضمادي تهيه ميشود كه اگر بدن را با آن بشويند، به ترميم زخمها و پاكسازي پوست كمك ميكند. استفاده از سدر در افرادي كه پوستي چرب دارند، راحتتر است. اگر بخواهيد سدر اثر معمولي داشته باشد با آب و اگر بخواهيد اثرش تقويت شود با كمي سركه و آب مخلوط كنيد و خوب كه به هم خورد روي پوست بماليد و بگذاريد خشك شود بعد با دست به صورت دوراني آن را ماساژ دهيد و در اصطلاح اسكراب كنيد. در واقع با اين كار شما پوست را ميساييد. اين حركت كمك ميكند لايهبرداري خوبي انجام شود و علاوه بر اين پوست تميز شود.
اگر پوستي نرم و شفاف ميخواهيد
از خواص زيبايي اين گياه اين است كه باعث نيكويي رنگ رخسار ميشود. در صورتي كه مشكل پوست شما كدري آن است و ميخواهيد پوستي شفاف داشته باشيد، بهتر است سدر را با روغن بادام تلخ مخلوط كرده يا با ماست تركيب كنيد و تازه به تازه استفاده كنيد. از آنجا كه روغن بادام تلخ چرب است مشكلي براي پوست ايجاد نميكند و ميتواند يكي دو ساعت روي پوست بماند. براي اين كار سدر را بجوشانيد و آبش را با هم وزن خودش روغن بادام تلخ مخلوط كرده و روي شعله آهسته هم بزنيد تا آبش بخار شود و عصاره سدر در بادام تلخ بماند. اين كار را ميتوان با روغن زيتون هم انجام داد چون روغن بادام تلخ كمي گران است. در نهايت روي روغن زيتون كمي روغن بادام تلخ بريزيد و بگذاريد روي پوست باشد. اين مخلوط هر چه بيشتر روي پوست بماند اثرش بيشتر است.
ريزش مو را متوقف کنيد
سدر مقوي مو است و موها را تقويت ميكند و از ريزش مو جلوگيري ميكند اما براي ريزش مو بايد مو را طبقهبندي كرد. افرادي كه منافذ گشادي در پوست سرشان دارند و قطر موهايشان زياد است، از آنجا كه گياه سدر حالت قابض دارد، براي اين تيپ ريزشها ايدهآل است اما افرادي كه پوست خشك دارند و منافذ موهايشان تنگ است، معمولا موهاي نازكي دارند. - اين افراد نبايد از سدر استفاده كنند و به جاي آن تركيباتي كه عصاره گرم دارند مانند سير، فلفل يا عصاره بادام استفاده كنند. - در اين حالت منافذ پوست باز ميشود و موها ميتوانند از اين منافذ بيرون بيايند.
اشتهايتان را تقويت کنيد
اگر زيادي لاغر هستيد و ميخواهيد كمي چاق شويد بهتر است روي ريشه سدر حساب كنيد. ريشه گياه سدر را با آب بجوشانيد تا به رنگ قرمز دربياد بعد آن را نوشجان كنيد. اين معجون باعث چاقي ميشود و براي افرادي كه لاغر هستند و ميخواهند چاق شوند، استفاده ميشود.
صمغ سدر براي شوره سر
شوره سر يكي از مشكلاتي است كه علل بسياري ميتواند داشته باشد اما يكي از درمانهايي كه ميتوان براي آن در نظر گرفت، سدر است. گياه سدر صمغي دارد كه ميتوان آن را در آب حل و روي سر استفاده كرد. اين تركيب در افرادي كه شوره سر دارند اثري معجزه آسا دارد. اگر بخواهيد ميتوانيد از شامپوهاي آماده سدر براي اين مشكل استفاده كنيد.
خواص ديگر سدر که بايد بدانيد
همانطور كه گفته شد، قسمتهاي مختلف سدر ميتواند در زيبايي صورت موثر باشد. ميوه سدر هم از اين قاعده مستثني نيست. البته ميوه سدر با وجود آنكه براي دستگاه گوارش مفيد است، ميتواند نفاخ هم باشد اما همين ميوه ترش در كساني كه جوشهاي صورت دارند يا پوست صورتشان چرب است اما بدن خشكي دارند ميتواند موثر باشد. ميوه سدر مقداري نفاخ است و ممكن است براي حافظه هم ضرر داشته باشد بنابراين افرادي كه سابقه تشنج يا فلج دارند قبل از استفاده از اين ميوه بايد با پزشك مشورت كنند.
بد نيست بدانيد كه مصلح سدر سكنجبين است و اگر سدر همراه با سكنجبين خورده شود، ميتواند ضررهايش را كم كند.