خرفه خرفه از نظر طبیعت طبق نظر حكمای طب سنتی خیلی سرد وتر و دارای نیروی قابضه است و مدر می باشد ومعتقدند كه برگ و ساقه ان مسكن صفرا است و ان را قطع میكند و حرارت خون و كبد و معده را تسكین میدهد و برای تسكین شدت تبهای گرم و صفراوی و تسكین عطش و كنترل ترشح ادرار در مورد بیماری دیابت و رفع سردردهای گرم مفید است و خون روی از سینه و به طور كلی خونریزی از هر عضوی را قطع می كند و همچنین در مواردی كه چرك از سینه آید قطع میكند و برای خرد كردن سنگ مثانه مفید است.
● مشخصات گیاه
گیاهی است یكساله كه وحشی ان خزنده با ساقه های خوابیده كمی قرمز و با برگهای دایره ای گوشتی كه دور گلهای كوچك زرد رنگ ان ظاهر میشوند. نوع پرورشی ان با ساقه های ضخیم گوشتی سرخ رنگ قایم كه بلندی ان ۴۰ -۱۰ ساتی متر است برگهای ان گوشتی كلفت با كركهای كوتاه تخم ان سیاه كوچك . وحشی ان معمولا در مناطق معتذله دنیا همه جا و در نواحی سایه دار مرطوب در مزارع و موستانها و حاشیه دریچه ها میروید ودر ایران معمولا كشاته میشود ولی به طور وحشی نیز در مناطق شمالی ایران در اطراف رشت ، لاهیجان ، اطراف تهران ، تفرش ، اراك وسایر نواحی میروید تكثیر ان از طریق كاشت بذر ان صورت می گیرد و بذر ان را مستقیما در مزرعه اصلی در ماههای اردیبهشت تا تیرماه می كارند. خاك مزرعه بایدغنی باشد و چون احتیاج به اب زاید دارد ابیاری ان باید مرتبا صورت گیرد
● تركیبات شیمیایی
از نظر تركیبات شیمیایی در برگهای گوشتی خرفه كه ضخیم و كلفت است علاوه بر مقدارزیادی اب( حدود ۹۰ درصد ) مواد لعابی لزج و pectin و كمی مواد چرب وجود دارد. درگیاه تازه در حدود یك درصد و درگیاه خشك در حدود ۷۰ دردصدK۲O می باشد كه اثر مدر بودن را به گیاه خشك می بخشد. در گزارش تجزیه دیگری امده است كه درخرفه تانن و املح فسفات ومقدار قابل ملاحظه ای منیزیم ، اهن ، الومینیوم ، منگنز ، كلسیم ، پتاسیم ، و سدیم و ید یافت میشود. در هر یك صدگرم شاخه و برگ خرفه موادزیر وجود دارد. اب ۹۲ گرم ، پروتئین ۷/۱ گرم ، چربی ۴/۰ گرم ، هیدراتهای كربن ۵/۲ گرم ، كلسیم ۱۰۳ میلی گرم ، فسفر ۳۹ میلیگرم ، ویتامین A ۲۵۰۰ IU. تیامین ۰۳/۰ میلی گرم ، رایبوفلاوین ۱/۰ میلی گرم ، نیاسین ۵/۰ ویتامین C۲۵ میلی گرم .
● خواص –كاربرد خرفه
برای سرفه و سوزش مجرای ادرار ومثانه و روده ها و بواسیر و همچنین تسكین حرارت رحم و سوزش و درد ان مفیداست.
حیض را قطع میكندو برای باد سرخ نافع است.
تخم ان ضد كرم كدو می باشد و عصاره ساقه و برگ ان برای بیماری های كبد مفید است
همچنین تخم خرفه سرشار از میتامین ث میباشد
البته كمتر از شاهی زیرا در خرفه تا حدود ۲۵ میلی گرم و در ۱۰۰ گرم برگ ویتامین C وجود داردو به عنوان رژیم غذایی اشخاص مبتلا به اسكوروی تجویز میشود
اگر ان را پخته و با كمی پیاز و روغن سرخ نموده و بخورند برای قطع اسهال صفراوی و تقویت روده و تبهای گرم بسیار نافع است بخصوص در فصلهای گرم سال و برای اشخاص گرم مزاج .
اگر برگ وساقه سبز ان را مانند سالاد و با سركه بخورند برای درد كلیه بسیار نافع است.
جویدن برگ ان به مقدار كم كندی دندان را رفع میكند ( كه مثلا از خوردن میوه ترش ویا علت دیگری ایجادشده باشد. ) و زیاد جویدن ان كندی دندان ایجاد مینماید
از عصاره ان برای التهابهای گرم چشم با مالیدن در محل ملتهب استفاده میشود.
ضماد برگ و ساقه ان با روغن گل سرخ برای تسكین سر دردهای گرم و سوختگی اتش و ورمهای گرم نافع است.
با ارد جو برای جرب و ورم بیضه ها نافع است.
ضماد برگ و ساقه ان بتنهایی برای تسكین حرارت انها مفید است.
اگر با حنا تهیه شود وبر كفدست و پا گذارده شود برای حرارت و پیسی های دستو پا درصورت تكرار مفید خواهد بود.
ضماد ریشه ان برای زگیل قوی تر از ضماد گیاه است.
برگ و ساقه اشتها را كاهش میدهد و اسراف در خوردن ان نور چشم را نقصان میدهد
افراد سرد مزاج اگر بخوهند بخورد باید با نعناع و كرفس ومصطكی باشد.
اگر ۲۰ گرم برگ خشك ان را نرم كوبید ه و با شكر بخورند برای تبهاو سرفه های گرم بسیبار نافع است. ،
خرفه در چین و هندوچین مصارف دارویی وسیعی دارد از خرفه به عنوان خنك كننده ، نرم كننده ، جبران كننده كمی ویتامین C و نیرو بخش، الیتام دهنده زخم و محلل ورم استفاده می شود
۱ ) د رمورد اشخاص سالم و اشخاصی كه كلیه نرمال دارند ، اثر مدر دارد.
۲) در مورد اشخاص با كلیه های ناراحت نیز مواردی تا حدرودی مدر است از جمله در مورد نفری تیس یا( ورم كلیه ) و پی ی لی تیس ( ورم كالیس كلیه ) تا حدودی مدر است.
در ده مدرك از مدارك طب سنتی معتبر امده است كه مصرف خرفه برای معالجه اسهال خونی نافع است.
چی یو معتقد است كه خرفه برای سه نوع اسهال خونی كه در اثر باكتری ایجاد شده مفیداست ولی در مورد اسهال خونی امیبی ای اموییك دیسانتری بی اثر است.
{ لیو } معتقد است كه مصرف جوشانده خرفه كه كاملا خوب پخته شده و اب ان گرفته شده باشد برای معالجه اسهال خونی باسیلی یا باسیلری دیسانتری بدون هیچ عوارض جانبی مفید است.
خواص دیگر خوردن خرفه
برای اسهال مفید است و برای سوزاك و ترشحات سفید مهبل نافع می باشد .
به عنوان ضد كرم برای معالجه اوكسیو ریس یا كرمهای سفید مفید می باشد.
مسهل ملایم است و برای بچه ها مسهل است.
تصفیه كننده خون است تب بر است.
ضد سم می باشد.
استعمال خارجی
شیره گیاه یا له شده گیاه برای تحلیل ورم وتومور و التیام زخمهای شدیدسوختگی ، بواسیر ، بیماری های پوستی ( نظیر خارش ـ جرب ) تحلیل ابسه ،گزیدگی نیش حشرات ، عقرب گزیدگی و مارگزیدگی مفید است. در موارد نیش حشرات و جانوران مصرف داخلی ان هم موثر است
تذکر در مورد زنان حامله نباید مصرف شود.
در شبه جزیره مالایا ازعصاره گیاه به عنوان مایعی برای شست و شو ی چشم استفاده می شود.
در اندونزی از گیاه برای ناراحتی سینه استفاده می شود
در فیلیپین از برگها وسر شاخه های ان به عنوان ضد خونریزی و برای قطع خون ریزی استفاده میشود .
گیاه خرفه نوعی حشره كش نیز می باشد.
تحقیقات جدید دانشمندان نشان داده است كه در خرفه ماده شیمیایی بسیار جالب بنام اسید چرب اومگا – ۳ وجود دارد. این همان چربی معروف است كه در روغن ماهی یافت می شود و عامل موثری برای كاهش كلسترول و فشار خون است و از این نظر كه این گیاه را در ردیف گیاهان ارزشمند ضد سرطان و ضد فشار خون قراز میدهد وبعلاوه دارای مقدار قابل ملاحظه ای ویتامین C می باشد كه انهم از ضد اكسید كننده هاست و ضد عوامل سرطانزا می باشد..
ارزش غذايي خرفه در مقايسه با بعضي سبزي‌هاي موجود بسيار بالاست؛ بنابراين، به عنوان يك سبزي جديد مي‌توان از آن به صورت تازه خوري و يا خشك شده آن استفاده كرد
تازه خوري آن به صورت سبزي و اضافه كردن چند گرم از برگهاي تازه آن به سالاد يا ماست توصيه مي‌شود.
خرفه و فواید آن از دیدگاه اسلام
بر روی زمین سبزی خوردنی شریفتر از آن نیست و سبزی خوردنی حضرت فاطمه (ع) است و عقل را زیاد میکند این گیاه علفی به دلیل طبیعت سرد برای تسکین عطش بسیار مفید است. به ویژه با ورود به ماه مبارک رمضان شما را به خوردن این سبزی مفید در افطار و سحر توصیه می کنیم
از این گیاه میتوان بعنوان سبزی آش نیز استفاده کرد
خواص ترب سیاه
خواص شیرین بیان (متک)
خواص سنبل الطیب
خواص گیاه بومادران